شیراز از باستانیترین و زیباترین شهرهای ایران با جاذبههای تاریخی، ادبی و فرهنگی فراوان است.
معرفی:
شیراز از شهرهای بزرگ ایران و مرکز استان فارس است.
براساس آخرین سرشماری انجام شده در سال 1395، شیراز با جمعیت حدود 1.800.000 نفر پنجمین شهر پرجمعیت ایران است.
وجود جاذبههای گردشگری فراوان، این شهر را به یکی از محبوبترین مقاصد گردشگری ایران برای گردشگران داخلی و خارجی تبدیل کرده است.
القاب آن مانند شهر گل و بلبل، شعر شعرو ادب پارسی و شهر عاشقان کاملا بیان کننده شهر زیبای شیراز هستند.
این شهر از آن دسته شهرهایی است که در طول سفر نباید یک لحظه را تلف کرد.
حافظ شیرازی این شهر را شهری بیمانند توصیف میکند:
«خوشا شیراز و وصف بی مثالش خداوندا نگه دار از زوالش»
این شهر به دلیل واقع شدن در بخش مرکزی استان فارس و دامنههای کوه زاگرس، از آب و هوای معتدل برخوردار است.
در عین حال تابستانهای گرم و زمستانهای سردی دارد.
بهترین فصل این شهر بهار است که باغهای بهارنارنج پر میشوند و عطر آن تمام شهر را پرمیکند.
تاریخچه:
تاریخچه این شهر باستانی را در دوره زمانی مختلف بررسی می کنیم:
پیش از اسلام:
در تاریخ پر فراز و نشیب این شهر، روزگار تلخ و شیرین بسیاری را از سرگذرانده.
شواهد تاریخی حاکی از آن است که شهر شیراز دارای قدمت 6500 ساله میباشد.
لوحهای یافته شده از ایلام قدیم اشاره به شهری به نام تیزاریس یا تیراسیس دارد.
این اسامی براثر تغییر صداها در فارسی مدرن به شیراز تبدیل شده است.
همچنین بر اساس یافتهها از شاهنامه، نام شیراز برگرفته از نام شیراز بن طهمورث است که این شهر را ساخته .
گفته میشود شیراز پس از تخریب شهر استخر در نزدیکی مرودشت ساخته شده است.
در کتب اسلامی قبل از اسلام آمده است که شیراز در زمان قدیم بصورت دایره ای نامنظم بوده که در اطراف آن برج و حصار وجود داشته است.
در زمان ساسانیان استان فارس شامل استانهای فارس، یزد، حاشیه خلیج فارس و جزایر آن و بخشی از خوزستان کنونی بود.
در آن زمان شیراز کنونی وجود نداشت اما قلعه هایی در اطراف شهر کنونی وجود داشت که در زمان حمله اعراب به تسخیر آنها درآمد.
حکمرانان عرب در آن زمان این شهر را بطوریکه از اصفهان یزرگتر باشد بنا نهادند.
پس از آن به سبب قرار گرفتن این شهر در مسیر راههای منتهی به یزد، کرمان، اصفهان، خوزستان و خلیج فارس این شهر به مدت دو سده به مقر فرمانداران عرب فارس تبدیل شد.
پس از اسلام:
پس از اسلام آوردن ایرانیان و تخریب شهر استخر اهمیت شیراز بیشتر شد.
در زمان آل بویه این شهر برای نحستین بار برای پایتخت برگزیده شد.
در زمان بوییان شیراز از لحاظ فرهنگ و هنر و ادب پیشرفتهایی کرد و جمعیت آن رو به فزونی نهاد.
در زمان سلجوقیان شهر به شکوه و جلال بازسازی میشود. که این کار مهاجران زیادی را روانه شهر کرد.
اکثر مدارس و زیارتگاهها در زمان صفویه ساخته شده است.
در این دوره شیراز جایگاه شکوهمند و ارجمندی داشت.
هنر شکوفا شد و هنرمندان و صنعتگران شیراز در دنیا شناخته شدند.
بعد از نقل مکان کریم خان زند به شیراز و تاسیس سلسله زندیه، شیراز مجددا به عنوان پایتخت انتخاب میگردد.
دوران زندیه یکی از آرامترین و بهترین دوران این شهر بوده است.
در روزگار کریم خان، به وضع کوچه ها و گذرگاهها رسیدگی شد و چهره شهر رو به زیبایی و آبادانی نهاد.
در این زمان باغهای سرسبز و زیبایی به دستور او در این شهر ساخته شد.
سال 1794 میلادی پایان سلسله زندیه و پایان پایتخت بودن این شهر بود.
جاذبه های گردشگری:
شیراز به لحاظ فرهنگ و ادب و تمدن از مهمترین شهرهای توریستی ایران به شمار میآید.
آب و هوای بسیار خوب، بوی بهارنارنج، باغهای سرسبز و زیبا از جذابیتهای شیراز است.
بطور کلی این شهر از لحاظ جاذبههای تاریخی و طبیعی چیزی کم ندارد و سرآمد شهرهای ایران است.
برخی از جاذبههای گردشگری آن را بطور خلاصه در زیر بیان میکنیم:
اماکن تاریخی:
شیراز بیشک مهمترین شهر تاریخی است و عظمت تاریخ ایران را میتوان در این شهر یافت.
برخی از این اماکن عبارتند از: مجموعه تاریخی پاسارگاد، تخت جمشید، ارگ کریم خان، نقش رستم، دروازه قرآن، مقبره خواجوی کرمانی، حمام وکیل، عمارت دیوانخانه، گهواره دید، بند امیر، نقش رجب، عمارت شاپوری، مدرسه خان، آرامگاه شاه شجاع
موزه ها:
این شهر به واسطه تاریخ غنی خود پر است از موزههای متعدد.
برخی از موزههایی شهر عبارتند از: موزه موسیقی، موزه لباس های سنتی و آئینی، موزه تخت جمشید، موزه نظامی عفیف آباد، آب انبار وکیل یا موزه آب، رصدخانه ابوریحان بیرونی، خانه فروغ الملک یا موزه هنر مشکین فام، موزه هفت تنان، موزه پارس یا عمارت کلاه فرنگی، موزه کاشی و سنگ
اماکن فرهنگی:
این شهر شهر شعر و ادب است. آرامگاه بزرگان ادب پارسی در شیراز قرار دارند. آرامگاه حافظیه و آرامگاه سعدی مهمترین آنهاست.
اماکن زیارتی و مذهبی:
مهمترین زیارتگاه شهر آرامگاه شاهچراغ است.
آرامگاه علی بن حمزه، سید علاالدین حسین، سید تاج الدین قریب، مسجد نصیرالملک، مسجد وکیل، مسجد جامع عتیق و مسجد مشیراز دیگر اماکن مذهبی شیراز هستند.
باغ ها و خانههای تاریخی:
در این شهر بالغ بر پنجاه باغ وجود داشته که بعضی از آنها تغییر کاربری دادهاند.
مهمترین باغها و خانههای شهر عبارتند از: باغ ارم، باغ عفیف آباد، باغ دلگشا، نارنجستان قوام، خانه زینت الملوک، خانه فروغ الملک، باغ جنت، باغ جهان نما، باغ ملی
جاذبه های طبیعی:
اطراف شهر پوشیده از دشتهای پر از گیاه و گلهای رنگارنگ و مدهوش کننده است.
تعدادی از جذابترین این مناظر طبیعی عبارتند از: دریاچه مهارلو، کوه های دراک، تنگ بستانک، غار شاپور، تنگ تیزآب، تنگ دم اسب، چشمه جوشک، دشت ارژن، آبشار مارگون، بند بهمن، روستای قلات،
اماکن تفریحی:
این شهر در کنار جاذبه های فرهنگی و تاریخی فراوانی که دارد، مجتمع های تفریحی مدرنی هم دارد.
ایران لند، شهربازی گاندو،، شهربازی مجتمع تجاری ستاره فارس، باشگاه پینت بال شهید چمران، پینت بال سیمرغ، لونا پارک، مجتمع ورزشی تفریحی تپه کاج، پارک کوهستانی دراک، پارک آزادی، پارک جنگلی پالایشگاه از این دست مراکز تفریحی هستند.
مراکز خرید:
در شیراز بازارهای قدیمی همچون بازار وکیل و سرای مشیر و بازار حاجی شیراز همچنین درحال فعالیت هستند.
مردم و گردشگران زیادی برای خرید یا بازدید به این بازارها مراجعه میکنند.
در کنار این بازارهای قدیمی همچون بازار مسگرها، مجتمعهای تجاری مدرن هم در شهر وجود دارد. مانند مجتمع تجاری خلیج فارس، زیتون، ستاره فارس، آفتاب فارس، هامون و سپهر.
مراکز غذایی:
رستورانها همیشه یکی از مکانهای محبوب در سفر هستند.
شیراز هم به واسطه غذاهای لذیذی که دارد رستورانهای زیادی دارد.
از جمله آن ها می توان رستوران بین المللی هفت خوان، رستوران شاطرعباس، صوفی، منوچهری، باغ راز، شرزه، برنتین، دالاهو، کهن، رستوران سنتی کته ماس و عمارت شاپوری، رستوران خانه پرهامی و رستوران رودکی را نام برد.
فست فود گابریک، کافه رستوران گرتا، و پیتزا ناپل نیز از به نام های این شهر اند.
غذاها و خوراکیهای سنتی:
بازهم به دلیل تاریخ کهن شیراز، تنوع غذاهای سنتی شیراز هم بسیار بالاست.
چشیدن طعم غذاهای خوش آب و رنگ شیرازی هم یکی از جاذبههای گردشگری این شهر محسوب میشود.
شیرازی پلو، شکر پلو، کلم پلو، هویج پلو، رب پلو، قرمه به، دوپیازه آلو، اشکنه شیرازی، لوبیاپلو شیرازی، آش سبزی، کوفته سبزی، یخنی نخود و دم پختک از اصلیترین غذاهای سنتی شبراز هستند.
علاوه بر اینها، شیراز شیرینیهای بسیار خوشمزهای هم دارد.
مسقطی، رنگینک، یوخه، نان فسا،حلوای خارک از شیرینیهای مخصوص این شهر هستند.
اما یکی از خوراکیهایی که در سفر به شیراز هرگز نباید چشیدن طعم آن را از دست بدهید، فالوده شیرازی است که به ثبت ملی هم رسیده است.
سوغاتی و رهآوردها:
همیشه یکی از هیجان انگیزترین بخش سفر خرید سوغات است.
این شهر سوغاتیهای متنوعی دارد.
شیرینیهای لذیذ شیراز همگی جزو سوغاتی شهر محسوب میشوند.
در کنار آنها عرقیات شیراز مثل بهارنارنج و بیدمشک و گلاب هم از سوغاتیهای اصلی آن به حساب میآیند.
اما ذوق و سلیقه هنرمندان شیرازی در ساخت صنایع دستی هم زبانزد خاص و عام است.
قالی، گبه، ظروف خاتم کاری، نقره کاری، قلم زنی، معرق کاری، میناکاری از این دست هستند.
حمل و نقل:
فرودگاه بین المللی شهید دستغیب چهارمین فرودگاه پر رفت و آمد کشور است.
این فرودگاه با مساحتی حدود 7500 مترمربع و 2 ترمینال داخلی و خارجی، از پیشرفتهترین فرودگاههای کشور است.
یکی از بهترین راههای رسیدن به این شهر استفاده از قطار است.
ایستگاه راه آهن شیراز که ساختمان آن به تازگی ساخته شده است از بهترین ایستگاههای راه آهن کشور است.
روزانه نزدیک به 2 هزار نفر در این ایستگاه رفت و آمد میکنند.
در پایان یادآور میشویم 15 اردیبهشت ماه به عنوان روز شیراز نامگذاری شده است. هرساله به مناسبت این روز مراسم خاصی از طرف شهرداری شهر برگزار میگردد.