یزد
«آنچه قبل از سفر باید بدانید»
معرفی:
استان یزد با مساحتی حدود 131 کیلومترمربع، چهارمین استان ایران از لحاظ وسعت می‌باشد.
این استان در قسمت مرکزی ایران و در حاشیه کویر لوت واقع شده است.
مرکز این استان، شهر تاریخی و زیبای یزد از شهرهای باستانی و کهن ایران است.
جمعیت این شهر براساس آخرین سرشماری انجام شده در سال 1395 حدود 530 هزارنفر می‌باشد.
شهر یزد به عنوان اولین شهر خشت خام و دومین شهر تاریخی دنیا لقب یکپارچه ترین بافت تاریخی جهان را دارد.
این شهر در سال 2017 به عنوان نخستین شهر ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت.
به سبب همین ثبت، یزد یکی از مشهورترین شهرهای ایران در جهان است.
این شهر تاریخی همانند یک ماشین زمان گردشگران را با خود به روزگاران قدیم می‌برد.
یزد به دلیل وجود بادگیرهای زیاد، به شهر بادگیرها معروف است.
شهر دوچرخه، دارالعباده، دارالعلم، حسینیه ایران، شهر شیرینی و شهر قنات و قنوت و قناعت از دیگر القاب داده شده به این شهر هستند.
تاریخچه:
حال به بررسی تاریخ این شهر در دو دوره متفاوت زمانی می پردازیم:
پیش از اسلام
نام قدیم شهر یزد کثه به معنای شهر دارای کتس (قنات) بوده است.
ایساتس و دارالعباد از نام‌های دیگر این شهر بوده.
نام کنونی یزد در لغت به معنای مقدس و پاک است و وقتی از آن برای نام سرزمینی استفاده می‌شود معنای سرزمین مقدس یا شهرخدا را می‌دهد.
قدمت این شهر به 8 تا 12 هزار سال می‌رسد.
براساس شواهد تاریخی دوران ساسانیان سرآغاز پیدایش شهر یزد بوده است.
بعضی از مورخان اظهار داشته شهر یزد را یزدگرد اول که چهاردهمین پادشاه ساسانی بود ساخته است.
نام شهر هم برگرفته از نام همین پادشاه بوده است.
اما برخی دیگر احداث یزد را به بهرام گور پانزدهمین پادشاه ساسانی نسبت داده اند.
در کتب تاریخی آمده است که بهرام گور در راه سفر به خراسان براثر بیماری در منطقه ای به نام کثه (منطقه ای که اکنون یزد در آنجا قرار دارد) چند روزی اقامت داشته است.
پس از بهبودی، به یمن این اتفاق شهر یزد را در آن منطقه بنا میکند.
شهر در آن زمان یزدان گرد خوانده میشده.
پس از بهرام گور، یزدگرد دوم، انوشیروان و خسرو پرویز، پادشاهان دوران ساسانی، برای آبادانی این شهر بسیار کوشیدند.
در زمان خسرو پرویز و با اداره دخترش ایران دخت ساخت و ساز در شهر یزد آغاز شد و این شهر روز به روز شکوفاتر شد.
پس از اسلام
پس از ورود اسلام به ایران، زرتشتیان از شهرهای مختلف به یزد مهاجرت کردند.
به همین دلیل آتشکده‌ها و معابد بسیاری در آن دوران ساخته شد.
در زمان حمله مغولان، اتابکان بر شهر یزد حکومت داشتند.
خوشبختانه باتوجه به فرمانبری اتابکان از چنگیزخان مغول، شهر یزد از حمله مغول در امان ماند.
اتابکان نزدیک به 140 سال بر یزد حکومت کردند.
در زمان تیموریان بااینکه یزد درگیر یک سری مسائل داخلی شده بود اما بازهم به علت علاقه تیموریان به فرهنگ و هنر و بناهای تاریخی، در این زمینه آسیبی ندید.
حتی تعداد بسیار زیادی از ابنیه شهر در زمان تیموریان بنا شد.
کاشی‌کاری‌های مسجد جامع و میدان و مسجد امیر چخماق از این بناها هستند.
شاه اسماعیل صفوی با اقتداری که داشت توانست در ایران وحدت ملی ایجاد کند.
یکی از اصول این وحدت ملی انتخاب دین و مذهب رسمی برای کل کشور بود.
برهمین اساس دین اسلام و شیعه 12 امامی انتخاب شد و سخت گیری‌هایی در این زمینه به وجودآمد.
شهر یزد یکی از شهرهایی بود که از این سخت‌گیری‌ها متحمل خسارت‌هایی شد.
اما در دوران صفویه، بازرگانی رونق یافت.
ابریشم و دیگر منسوجات ایرانی در سراسر دنیا شناخته شدند.
شهر یزد هم به واسطه ابریشم مرغوبش و موقعیت جغرافیایی که داشت بسیار مورد توجه تجار و بازرگانان قرار گرفت.
در زمان قاجاریه و در زمان حکومت محمد ولی میرزا فرزند فتح علیشاه برخی از اماکن تاریخی بازسازی و تعمیر شد و برای آبادانی شهر تلاش‌های بسیاری انجام شد.
ورود اتومبیل و احداث خیابان‌ها در زمان پلوی اتفاق افتاد.
اما متاسفانه همین خیابان‌کشی‌ها آسیب زیادی به بافت تاریخی و برخی ابنیه تاریخی شهر وارد کرد.
جاذبه‌های گردشگری:
یزد به عنوان یکی از زیباترین شهرهای خشتی جهان، دارای جاذبه‌های تاریخی کم‌نظیری است و هرساله شمار زیادی از گردشگران داخلی و خارجی به این شهر سفر می‌کنند. در واقع سفر به یزد، سفر به قلب تاریخ است.
اماکن تاریخی
آثار تاریخی شهر یزد شکوه و عظمت ایران را به تصویر می‌کشد.
بافت تاریخی شهر نیز از جذاب‌ترین جاذبه‌ها برای گردشگران داخلی و خارجی به شمار می‌آید.
برخی از این آثار تاریخی شهر عبارتند از: مدرسه ضیائیه (زندان اسکندر)، میدان امیر چخماق، ساعت مارکار، زورخانه صاحب الزمان، برج سکوت، قلعه سریزد، آب انبار شش بادگیری، خانه لاری ها، نارین قلعه، چاپارخانه میبد، یخچال خشتی میبد، آتشکده ورهرام، برج خاموشان
این شهر بیش از 30 موزه دیدنی دارد.
موزه آب، موزه اسناد تاریخی یزد (خانه لاری‌ها)، موزه آیینه و روشنایی، موزه مارکار، موزه پست، موزه سکه و مردم‌شناسی حیدرزاده و موزه کامبرین از موزه‌های دیدنی این شهر هستند.
اماکن زیارتی و مذهبی
شهر یزد هم مانند بسیاری دیگر از شهرهای ایران اماکن مذهبی زیادی دارد.
برخی از این مساجد شاهکارهای معماری اسلامی هستند.
مسجد جامع یزد، بقعه دوازده امام، آتشکده زرتشتیان، زیارتگاه چک چک، مسجد امیرچخماق، مسجد شاه یحیی، بقعه سید رکن الدین، بقعه سید شمس الدین برخی از اماکن مذهبی شهر هستند.
باغ ها و خانه‌های تاریخی
باغ‌های ایرانی از لحاظ معماری و جذابیت بصری در جهان شهرت دارند.
باغ‌های یزد در میان باغ‌های ایرانی جایگاه ویژه ای دارند.
باغ دولت آباد و باغ چهلوان پور مهریز از باغ‌های این شهر هستند که به ثبت ملی رسیده‌اند.
باغ امیدسالار، باغ خان یزد، باغ عبدالرحیم خان، باغ مشیر و باغ علی نقی خان تفت از دیگر باغ‌های زیبای شهر هستند.
جاذبه های طبیعی
زیبایی‌های طبیعی یزد در دل کویر باعث شده به این شهر لقب عروس کویر را بدهند.
از یک سو بیابان‌ها و تپه‌های ریگ روان و از سوی دیگر ییلاقات سرسبز، دره‌ها و دامنه‌های آن اعجاز این شهر را به رخ می‌کشد.
روستای خرانق، ییلاق های میان کوه، پشت کوه و پیش کوه، غار شگفت یزدان، ابرکوه، قنات زارچ، و قلعه شواز تفت بخشی از جاذبه‌های طبیعی این شهر هستند.
اماکن تفریحی
در کنار جاذبه‌های تاریخی و کم نظیر این شهر، مجموعه‌های تفریحی جدید می‌توانند کمی به سفر شما هیجان بخشند.
برخی از این مجموعه‌ها عبارتند از: پارک کوهستان، شهربازی شادی، باشگاه تفریحی ورزشی جنگ ستارگان و پینت بال تکاور
مراکز خرید
یزد مراکز خرید سنتی و جدید فراوانی دارد.
بازارهای سنتی این شهر از دیدنی‌های تاریخی آن محسوب می شوند.
بازار خان، بازار قیصریه، بازار زرگری و بازار پنجه علی و بازار چهارسوق از بازارهای سنتی هستند.
اما در کنار این بازارها در این شهر بازارهای مدرنی هم قرار گرفته است.
مرکز خرید آریا، ستاره یزد، پاساژ کویتی ها و مرکز خرید صدف از این نوع بازارها هستند.
مراکز غذایی
اما یکی از دغدغه‌های گردشگران در شهرهای مقصد پیدا کردن رستوران‌های با کیفیت آن شهر می‌باشد.
برخی از رستوران‌های معروف شهر عبارتند از: رستوران ترمه و ترنج، کافه رستوران فوکا، رستوران مارکوپولو، رستوران سزارتالار، کافه خانه دوست، رستوران هتل جاده ابریشم، رستوران مشیرالممالک و رستوران سنتی خوان دوحد
غذاها و خوراکی‌های محلی:
چشیدن غذاهای سنتی هر شهر گردشگر را بیشتر با آداب و رسوم آن منطقه آشنا میکند و جزو جدانشدنی سفر محسوب می‌شود.
یزد هم با توجه به تاریخ غنی خود غذاها و شیرینی‌های محلی خاص خود را دارد که طعم خوششان را فراموش نخواهید کرد.
آش شولی، قیمه نخود، آش انار، کشک خیار، خورش به آلو، قلیه کدو تنبل، کوفته یزدی و آبگوشت تماته بادمجان از غذاهای خوشمزه سنتی این شهر هستند.
اما معروفیت شیرینی‌های یزد بسیار بیشتر از غذاهای این شهر است.
از میان این شیرینی‌ها می‌توان به فالوده یزدی، باقلوای یزدی، حلوا ارده اردکان، لوز ترحیمی، کیک یزدی، حاجی بادام، نان برنجی، نان پنجره ای، نقل یزدی، قطاب و سوهان یزدی اشاره کرد.
سوغاتی و ره‌آوردها:
در کنار نان‌ها، کیک‌ها و شیرینی‌های بسیار خوشمزه یزد که همگی جزو سوغات شهر محسوب می‌شوند، صنایع دستی و منسوجات این شهر نیز بسیار محبوب و پرطرفدار است.
زیلو، شمد، داراریی بافی، ترمه، سفال و سرامیک از سوغاتی‌های مشهورش هستند.
حمل و نقل:
فرودگاه بین المللی شهید آیت اله صدوقی در 10 کیلومتری شهر قرار دارد.
این فرودگاه دهمین فرودگاه کشور از نظر ترافیک هوایی و مسافری است.
سالانه نزدیک به 550 هزار مسافر از طریق این فرودگاه رفت و آمد دارند.
گزینه‌های دیگر برای رسیدن به این شهر، قطار، اتوبوس و ماشین شخصی است.
این شهر در فاصله 630 کیلومتری تهران قرار دارد و زمان رسیدن از تهران به یزد با وسیله شخصی حدود 6 تا 7 ساعت می‌باشد.